201. rocznica urodzin Stanisława Moniuszki

Dziś, 5 maja 2020 mija trochę w cieniu epidemii 201 rocznica urodzin Stanisława Moniuszki. W tym trudnym dla życia kulturalnego okresie powracamy chętnie do ubiegłego roku, który obchodziliśmy jako Rok Moniuszkowski. Miniony rok rzeczywiście zaowocował wieloma koncertami, spektaklami i różnymi imprezami kulturalnymi, organizowanymi dzięki wysiłkowi wielu ludzi, kochających muzykę Moniuszki. Jak się okazuje, muzykę Moniuszki można nie tylko śpiewać i grać, da się ją także tańczyć.
Założony w 1988 przez Marię Czerwińską Zespół „CHOREA ANTIQUA” jest pierwszym polskim Zespołem Tańca Historycznego, który ma w repertuarze zarówno dawne tańce dworskie, jak i te, które tańczono w XIX-wiecznych salonach mieszczańskich i ziemiańskich w Polsce. Najbardziej charakterystycznym i rozpoznawalnym tańcem polskim wydaje się być polonez, który pojawiał się już w barokowych suitach Bacha, Haendla i Telemanna. Zespół „CHOREA ANTIQUA” zainicjował już w 2014 Międzynarodowy FESTIWAL POLONEZA w Polsce. W ciągu następnych edycji Festiwalu Poloneza odbyło się wiele koncertów, pokazów i korowodów; zachęcono także do wspólnego tańca wiele osób z publiczności prowadząc barwne korowody polonezowe nie tylko w Warszawie ale i w innych miastach Polski, a także poza granicami kraju. Zespół przypomniał, jak można zatańczyć polonezy wielu autorów, w tym słynne polonezy Fryderyka Chopina, a także zapomniane od lat polonezy jego nauczyciela, Wojciecha Żywnego. W ubiegłym roku oczywiście nie mogło zabraknąć też tańców autorstwa Moniuszki i dlatego jeden z ostatnich koncertów Roku Moniuszkowskiego zwieńczony został zamaszystym polonezem z Halki w wykonaniu tanecznym Zespołu CHOREA ANTIQUA.
Polskie tańce narodowe – polonez, mazur, krakowiak, kujawiak, oberek – stanowią dziedzictwo polskiej kultury narodowej. Odkrywanie, przypominanie i popularyzowanie dzieł taneczno-muzycznych jest swego rodzaju przejawem artystycznego patriotyzmu.
Dziś, w 201 urodziny Stanisława Moniuszki powinniśmy pamiętać o dorobku tego kompozytora, także z punktu widzenia mistrzowskiej stylizacji polskich tańców i szeroko pojętej polskiej muzyki narodowej. Oczywiście znamy słynne mazury z oper Halka i Straszny dwór. Znane też są polonezy – z takich oper, jak Halka czy Hrabina. Ale gdy wytężymy słuch, to usłyszymy, że mnóstwo Moniuszkowskich pieśni i arii jest napisanych w rytmie poloneza, mazura, krakowiaka… Polonezowe są choćby aria Miecznika ze Strasznego Dworu (Kto z mych dziewek…) czy też aria Stolnika z Halki (O mościwi mi panowie). I wiele, wiele innych… Rok Moniuszkowski wprawdzie formalnie się zakończył, ale nie powinniśmy zaprzestać dalszych poszukiwań muzycznych w na tym ważnej dla polskiej kultury terenie. Dlatego też przywracanie publiczności dawnych polskich tańców w pięknej choreografii to działalność bardzo ważna dla kultywowania naszej rodzimej tradycji muzycznej. 32 lata działalności Zespołu Tańca Historycznego „CHOREA ANTIQUA” wniosły duży wkład w tej dziedzinie – od tańców renesansowych z dworu Jagiellonów, przez obce tańce, popularne na dworach polskich królów, polonezy Telemanna i Bacha, aż do tanecznych stylizacji Ogińskiego, Żywnego, Chopina, Moniuszki i Wieniawskiego.

Dr. Wojciech Kral

Fragmenty koncertu „Moniuszko – Pieśni i tańce XIX wiecznych salonów”
W wykonaniu: Zespołu Tańca Historycznego CHOREA ANTIQUA
Soliści: Anna Maria Adamiak – śpiew
Maria Czerwińska – taniec
Kazimierz Kulczyński – taniec i śpiew
Antonina Kokszar – akompaniament
Poloneza A-Dur i walca a-mol F. Chopina zagrał Piotr Latoszyński

Prowadzenie koncertu: Paweł Świętorecki

Pozostali tancerze Zespołu:
Janusz Umiński
Ewa Fabjanowicz
Krystyna Banasik
Zdzisław Ozimek
Krystyna Facon

Jacek Facon
Grzegorz Leśniak
Agatka Wasilewska
Lidka Karczewska
Tadeusz Kowalczyk
Andrzej Siemion
Ania Szkalska
Jerzy Lubelczyk
Bartek Szappanos
Renata Michalska