II edycja Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO

Celem programu „Pamięć Świata”, który powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 roku, jest zwrócenie uwagi rządów i opinii publicznej na znaczenie i konieczność ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego oraz podejmowanie działań na rzecz jego popularyzacji i szerokiego udostępniania.

 

Wykaz obiektów, które otrzymały certyfikaty w ramach 2. edycji wpisu na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”:
Rocznik świętokrzyski dawny – najstarszy, powstały w XII w., zachowany w oryginale pomnik polskiej historiografii, zawierający informacje o pierwszych wiekach polskiej państwowości, w tym o ślubie Mieszka I z Dąbrówką i chrzcie Polski, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie

Dokument Zbiluta z 1153 r. – dokument fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie wydany przez możnowładcę i rycerza polskiego Zbiluta z Panigrodza; to najstarszy akt prawny sporządzony w Polsce; dwa zachowane egzemplarze przechowywane są w Archiwum Państwowym w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie

Akt unii krewskiej -dokument wystawiony 14 sierpnia 1385 r. przez króla Władysława Jagiełłę, rozpoczynający okres unifikacji Polski i Litwy, uwieńczony w XVI w. podpisaniem unii w Lublinie, przechowywany w Archiwum i Bibliotece Krakowskiej Kapituły Katedralnej

Akt erekcyjny Związku Pruskiego -dokument z 14 marca 1440 r. przechowywany w zbiorach Archiwum Państwowego w Toruniu,potwierdzający powstanie związku miast i rycerstwa Prus w obronie przed Zakonem Krzyżackim; próba delegalizacji Związku była głównym powodem wybuchu wojny trzynastoletniej, która doprowadziła do przejęcia przez Polskę Pomorza z Gdańskiem, Toruniem i Elblągiem

Mszał Zakonu Krzyżackiego z Biblioteki Mariackiej w Gdańsku – bogato zdobiony XV-wieczny mszał krzyżacki wykorzystywany do celów liturgicznych w Kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku, przechowywany w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk

Statut Łaskiego z 1506 r. – pierwszy wydany drukiem zbiór praw Królestwa Polskiego sięgających czasów Kazimierza Wielkiego, przechowywany w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

Andrzej Frycz Modrzewski „O poprawie Rzeczypospolitej” – pierwsze, pochodzące z 1551 r., łacińskojęzyczne wydanie dzieła propagującego wieloaspektową reformę Rzeczypospolitej w dziedzinie życia politycznego, prawodawstwa, szkolnictwa, stosunków z Kościołem, ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego

Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków starożytności w Królestwie Polskim – bogato ilustrowane opracowanie stanowiące efekt inwentaryzacji zabytków prowadzonej w połowie XIX w. na terenie Królestwa Polskiego przez Kazimierza Stronczyńskiego; przechowywane w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Testament polityczny księcia Adama Jerzego Czartoryskiego –sporządzony 14 lipca 1861 r. jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących roli polskiej emigracji, w szczególności księcia Czartoryskiego i ugrupowania skupionego wokół jego osoby, przechowywany w zbiorach Fundacji XX. Czartoryskich w Krakowie

Proces o Morskie Oko –zbiór dokumentów po zakopiańskim hrabim Władysławie Zamoyskim, dotyczących zakończonego w 1902 r. sporu o utrzymanie w granicach polskiej Galicji najbardziej malowniczego zakątka Tatr – okolic Morskiego Oka, przechowany jest w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk

Archiwum Towarzystwa Naukowego Warszawskiego – dokumentuje działalność największej, powstałej w 1907 r. na terenie zaboru rosyjskiego organizacji mającej na celu rozwijanie badań naukowych oraz publikację ich wyników w języku polskim; obejmuje unikatowe materiały ukazujące dorobek polskich uczonych do II wojny światowej; znajduje się w zbiorach Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.