Konferencja podsumowująca 10 lat wdrażania Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy 2007-2017

Konferencja podsumowująca 10 lat wdrażania Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy 2007-2017 odbyła sie 18 maja 2017 r w Zamku Ujazdowskim w Warszawie.

Ambasador Raymund Furrer, dyrektor departamentu ds. współpracy gospodarczej i rozwoju, Państwowy Sekretariat ds. Ekonomicznych, Szwajcaria

Inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska, innowacje w energetyce oraz poprawa infrastruktury transportowej – to tylko niektóre z działań, podejmowanych w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (SPPW). W ciągu dziesięciu lat na Program przeznaczono blisko 489 mln franków szwajcarskich.
Jego celem było wspieranie rozwoju społecznego i gospodarczego. Z bezzwrotnej pomocy Programu, zwanego Funduszem Szwajcarskim korzystały zarówno instytucje publiczne i prywatne, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz społeczności lokalne. Łącznie zrealizowano kilkadziesiąt dużych projektów i ponad 1,7 tys. mniejszych inicjatyw. „Środki przeznaczyliśmy na projekty, zmierzające do poprawy stanu środowiska, na infrastrukturę kolejową, współpracę naukową, ale i rozwój przedsiębiorczości w regionach. Efekty tych inicjatyw widzimy w całej Polsce” – mówi wiceminister rozwoju Paweł Chorąży.
„Szwajcarska pomoc dla Polski, która wyniosła 489 milionów franków, czyli prawie 2 miliardy złotych jest zdecydowanie największym wsparciem udzielonym przez Szwajcarię w ramach programu rozwojowego – mówi ambasador Raymund Furrer, dyrektor Departamentu ds. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w szwajcarskim Państwowym Sekretariacie ds. Ekonomicznych. 58 projektów zostało pomyślnie zakończonych, a ok. 40 proc. środków trafiło do słabiej rozwiniętych regionów południowo-wschodniej Polski” – dodaje.
Środowisko i infrastruktura – największe wsparcie
Jednym z priorytetów Programu było środowisko i infrastruktura. „Dzięki dofinansowaniu przyśpieszyliśmy proces usuwania azbestu z polskich dachów, wybudowaliśmy jedną z najnowocześniejszych elektrociepłowni na biomasę, a nasi naukowcy przy współpracy z naukowcami ze Szwajcarii prowadzili badania nad nowymi innowacyjnymi rozwiązaniami dla gospodarki”- podkreśla wiceminister P. Chorąży.
W ramach programu dofinansowaniem objęto usuwanie rakotwórczego azbestu z polskich dachów. Dzięki demontażowi oraz dodatkowemu finansowaniu zakupu blachy służącej do pokrycia dachów dla osób najuboższych, usunięto zagrożenie dotykające 88 tys. osób w woj. małopolskim i lubelskim. Bezpiecznemu składowaniu poddano aż 131 tys. ton azbestu, czyli tyle ile ważyłoby prawie 130 wież Eiffla.
Celem wielu projektów było wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. W Lęborku rozbudowano elektrociepłownię na biomasę, wykorzystującą technologię wysokosprawnej kogeneracji. Dzięki temu ciepłownia zmniejszyła spalanie węgla, który negatywnie wpływał na środowisko i zdrowie mieszkańców o ponad 7000 ton/rok. W wielu obiektach, także użyteczności publicznej zmodernizowano systemy ogrzewania, ograniczając zużycie węgla przy równoczesnym zwiększeniu produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Jednocześnie zainstalowano systemy solarne na ponad 25 tys. budynków prywatnych.
Kilka przedsięwzięć dotyczyło zrównoważonego rozwoju kolejnictwa; dzięki dofinansowaniu uzupełniono tabor dla składów kolei regionalnych na trasie Malbork-Grudziądz oraz Warszawskiej Kolei Dojazdowej, zmodernizowano infrastrukturę kolejową na linii WKD i zainstalowano defibrylatory w pociągach kursujących na trasach województwa pomorskiego.
W Legionowie wybudowano dworzec kolejowy wraz z platformą autobusową i dwoma parkingami Park&Ride. Dworzec jest miejscem przyjaznym dla podróżnych, w tym dla osób starszych i niepełnosprawnych. Inwestowano także w infrastrukturę drogową w celu poprawy bezpieczeństwa i zmniejszenia liczby wypadków w powiatach województw lubuskiego, podlaskiego i mazowieckiego.
„To tylko niektóre z podejmowanych działań. Ich lista jest znacznie dłuższa. Prócz projektów typowo środowiskowych, nakierowanych na ratowanie starorzeczy Wisły czy karpackiej fauny, podejmowaliśmy też szereg innych działań, m.in. na rzecz przedsiębiorczości, poprawy bezpieczeństwa i ochrony granic, zdrowia i pomocy społecznej, a także społeczeństwa obywatelskiego” – mówi Paweł Chorąży.
Nauka i przedsiębiorczość
Ze środków Funduszu Szwajcarskiego zainwestowano w innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa. Polscy naukowcy wraz ze swoimi szwajcarskimi kolegami prowadzili badania nad nanomateriałami dla bioenergetyki oraz wykorzystaniem technologii informatycznych w astrofizyce. Efektem tej współpracy jest m.in. ponad 20 wniosków patentowych, wiele szkoleń i staży oraz wspólnych projektów.
Zdrowie i działania profilaktyczne
Przy wsparciu Funduszu Szwajcarskiego prowadzono działania edukacyjne i prozdrowotne; dofinansowano ogólnopolskie programy profilaktyczne, których celem była poprawa zdrowia jamy ustnej, zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym; zapobieganie zakażeniom HCV (wywołującym zapalenie wątroby typu C), a także przeciwdziałanie uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i środków psychoaktywnych. Profilaktyką objęto ponad 1,6 mln osób.

Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, czyli tzw. Fundusz Szwajcarski, jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię państwom, które przystąpiły do Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. Na mocy umów międzynarodowych, rozdysponowano ponad 1 mld franków szwajcarskich. Do Polski trafiła niemal połowa tej kwoty (ok. 489 mln CHF). Program był realizowany na terenie całego kraju. Zakładał preferencje dla czterech województw: lubelskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego oraz małopolskiego – na tych obszarach wydatkowano ok. 43 proc. całej puli środków. Z Programu korzystają zarówno instytucje sektora publicznego i prywatnego, jak i organizacje pozarządowe.
SPPW to program komplementarny wobec innych pro-rozwojowych funduszy, jakie napływają do Polski od momentu akcesji przede wszystkim z samej UE, ale także z Norwegii, Islandii i Liechtensteinu (w ramach funduszy norweskich i EOG).

PROGRAM W LICZBACH:
• Polska otrzymała 489 mln CHF bezzwrotnej pomocy.
• Dofinansowano 58 dużych projektów, funduszy i programów oraz ponad 1 700 mniejszych projektów.
• Zneutralizowano 131 tys. ton azbestu.
• Zamontowano systemy solarne na 25 tys. budynków.
• Programami zdrowotnymi objęto ponad 1,6 mln osób.
• Ponad 376 tys. osób uczestniczyło w różnych formach edukacji.
• Powstało co najmniej 879 nowych miejsc pracy .
• Przyznano 1352 granty na przedsięwzięcia pobudzające rozwój lokalny.
• Wsparto 177 inicjatyw MŚP w zakresie realizacji idei CSR – społecznej odpowiedzialności biznesu.
• Zmodernizowano 30 tys. m2 powierzchni Domów Pomocy Społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz 175 tys. m2 infrastruktury towarzyszącej.
• Przeprowadzono blisko 3 tys. akcji inwentaryzacyjnych w dziedzinie ochrony przyrody.
• Zbudowano w Białej Podlaskiej filtr epidemiologiczny.
• Wybudowano kolejowe przejście graniczne w Siemianówce oraz drogowe przejście graniczne w Połowcach.
• Umożliwiono współpracę ponad 500 naukowców z Polski i Szwajcarii.
• Program trwał od czerwca 2007 do czerwca 2017.

Wywiady:

Grzegorz Wiśniewski, Prezes Zarządu, Instytut Energii Odnawialnej

Waldemar Miśko, burmistrz Karlina