Z dniem 4 marca 2016 r. następuje połączenie urzędu Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego. Podczas dzisiejszej konferencji prasowej premier Beata Szydło wraz z Ministrem Sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro przedstawili główne założenia ustawy reformującej prokuraturę.
Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, od jutra prokuratorem generalnym
fot. ŚWIECZAK
– Wprowadzamy zmiany instytucjonalne do których zobowiązaliśmy się wobec Polaków, żeby przywrócić poczucie tego, że wymiar sprawiedliwości jest wymiarem, który daje poczucie bezpieczeństwa, poczucie sprawiedliwości i pełne zaufanie Polaków do tego jak funkcjonują sądy, jak funkcjonuje prokuratura. To jest niezwykle istotne dla sprawnego, skutecznego funkcjonowania państwa prawa. Te zmiany, do których zobowiązaliśmy się wobec wyborców, stają się w tej chwili faktem (…) Prokurator Generalny, ta funkcja wraca pod jurysdykcję Ministerstwa Sprawiedliwości – mówiła premier Beata Szydło w trakcie dzisiejszej konferencji. Zmiany w prokuraturze mają przywrócić Polakom wiarę i zaufanie do wymiaru sprawiedliwości, dać poczucie, że państwo należycie wywiązuje się z obowiązku dbania o swoich obywateli – zaznaczyła Pani Premier.
Premier Beata Szydło
Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, od jutra prokuratorem generalnym
fot. ŚWIECZAK
Zmiany w obszarze wymiaru sprawiedliwości były i są bardzo oczekiwane przez Polaków. Polski rząd wypełnia to, co obiecał wszystkim Polakom: naprawia wymiar sprawiedliwości w ten sposób, by służył on obywatelom, by bali się przestępcy a nie uczciwi ludzie.
– Chcemy, aby prokuratura stała się na nowo narzędziem skutecznym i sprawnym, aby nie działała tak, jak widzieliśmy to w sprawie Amber Gold, czy SKOK Wołomin. Chcemy, by prokuratura stała na straży bezpieczeństwa Polaków i wszystkich traktowała równo – mówił Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Władza poprzez zmianę ustawy o prokuraturze będzie władzą działającą pod bardzo ścisłą kontrolą. Kontrolą polskiego parlamentu, kontrolą przedstawicieli narodu, którzy zostali wybrani w demokratycznych wyborach – zaznaczył Minister.
Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro
Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, od jutra prokuratorem generalnym
fot. ŚWIECZAK
Minister Sprawiedliwości podczas konferencji mówił, że rozwiązania przyjęte w nowej ustawie o prokuraturze wzmacniają odpolitycznienie prokuratury w stosunku do stanu jaki był do dziś.
– Bo najgorsze są tzw. naciski niejawne. Najgorsze jest to, co dzieje się za kulisami, zamkniętymi drzwiami, kiedy opada kurtyna i nikt nie wie co się dzieje. A dobre są sytuacje, kiedy mamy do czynienia z transparentną decyzją, jawną, jasną , za którą przełożony w stosunku do podwładnych bierze odpowiedzialność. I ta ustawa daje temu ścieżkę, daje jasny mechanizm – oświadczył Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.
Główne założenia nowej ustawy o prokuraturze:
W miejsce Prokuratury Generalnej zostanie powołana Prokuratura Krajowa, którą kierować będzie I zastępca Prokuratora Generalnego – Prokurator Krajowy. Prokuratura Krajowa obsługiwać będzie Prokuratora Generalnego. Stworzone zostaną stanowiska zastępcy prokuratora generalnego ds. przestępczości zorganizowanej i korupcji oraz zastępcy prokuratora generalnego ds. wojskowych.
Współczesne wyzwania i globalne zagrożenia wymagają dostosowania prokuratury do obrazu rzeczywistości, tak by mogła reagować sprawnie i efektywnie. Dlatego utworzone zostaną w Prokuraturze Krajowej w Departamencie do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji wydziały zamiejscowe do prowadzenia najpoważniejszych i międzynarodowych postępowań przygotowawczych. Będą one wykorzystywane do ścigania przestępczości zorganizowanej i najpoważniejszej przestępczości korupcyjnej. Utworzony zostanie także Wydział właściwy w sprawach terroryzmu, którego zadaniem będzie koordynowanie spraw prowadzonych w wydziałach zamiejscowych o czyny o charakterze terrorystycznym. Wydział ten zajmować się będzie także utrzymywaniem bieżącego kontaktu ze służbami odpowiedzialnymi za operacje antyterrorystyczne.
Na szczeblu Prokuratury Krajowej zostanie utworzony Wydział Spraw Wewnętrznych, w którym będą prowadzone postępowania przygotowawcze w sprawach najpoważniejszych czynów przestępczych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów, co pozwoli na ujednolicenie praktyki ścigania i karania w tych bulwersujących opinię publiczną sprawach.
Prokuratury Regionalne powstałe na miejsce Prokuratur Apelacyjnych staną się wyspecjalizowanymi centrami prokuratury, zwalczającymi najpoważniejszą przestępczość finansowo-skarbową oraz skierowaną przeciwko obrotowi gospodarczemu względem mienia wielkiej wartości, a nadzór służbowy przybierze formułę doradczo-konsultacyjną. W prokuraturach Okręgowych powstaną wydziały właściwe w sprawach ścigania poważnej przestępczości kryminalnej oraz gospodarczej.
Nowa ustawa przewiduje nowatorskie rozwiązanie w zakresie wskazania jednostki organizacyjnej uprawnionej do prowadzenia postępowania przygotowawczego. Pozwala Prokuratorowi Generalnemu zarządzić przejęcie i prowadzenie na poziomie Prokuratury Krajowej (niezależnie od właściwości miejscowej i rzeczowej prokuratury), sprawy o obszernym materiale dowodowym, zawiłej pod względem faktycznym lub prawnym.
Zniesione zostaną wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury: Naczelna Prokuratura Wojskowa, wojskowe prokuratury okręgowe i wojskowe prokuratury garnizonowe, które staną się częścią prokuratury powszechnej. Zostanie stworzone stanowisko zastępcy Prokuratora Generalnego do Spraw Wojskowych, utworzony będzie Departament do Spraw Wojskowych w Prokuraturze Krajowej oraz odpowiednio wydziały i działy do spraw wojskowych na poziomie prokuratur okręgowych i rejonowych. W tych jednostkach prokuratury powszechnej prokuratorami będą mogli być zarówno prokuratorzy cywilni, jak i żołnierze zawodowi. Prokuratorzy wojskowi będą również prowadzić postępowania w sprawach powszechnych. W obecnym modelu funkcjonowania, prokuratorzy wojskowi prowadzili średnio 17-krotnie mniej spraw niż prokuratorzy powszechni. Zmiana ta pozwoli więc na zwiększenie szybkości działania prokuratury.
Ustawa zakłada także likwidację kadencyjności oraz likwidację Krajowej Rady Prokuratury. Spowoduje to, że Prokurator Generalny oraz Prokurator Krajowy będą mogli bezpośrednio kształtować politykę kadrową w podległych im jednostkach prokuratury oraz mieli możliwość nagradzania wyróżniających się prokuratorów śledczych, w tym wynagradzania nagrodami pieniężnymi lub wcześniejszym awansem. Jednoznacznie zostanie przez to określona odpowiedzialność kierownictwa prokuratury za jej działanie. Zgodnie z przepisami nowej ustawy oświadczenia majątkowe prokuratorów z zasady będą jawne.
Postępowanie dyscyplinarne będzie jawne i prowadzone w sprawniejszy sposób, co ma zapewnić transparentność działania prokuratorów wobec opinii publicznej. Rozszerzono również samorząd prokuratorski poprzez stworzenie Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym oraz Zgromadzenia prokuratorów Prokuratury Krajowej a także zwiększono udział w zgromadzeniach prokuratorów przedstawicieli Prokuratur Rejonowych, zgodnie z postulatami środowiska.
Rozwiązania zawarte w nowej ustawie o prokuraturze dużo lepiej i sprawniej zagwarantują realizację zadań państwa w zakresie gwarantowania bezpieczeństwa Polaków.