Niezwykle trudne i długie negocjacje doprowadziły do przyjęcia największego w historii UE pakietu budżetowego. Oznacza to potężny zastrzyk inwestycyjny dla całej Europy, niezbędny dla szybkiej odbudowy gospodarek po kryzysie. Polska wywalczyła znaczące środki z polityki spójności, wspólnej polityki rolnej i zapewniła sobie dostęp do środków na sprawiedliwą transformację klimatyczną.
Polska liczy się dziś w UE dużo bardziej niż jeszcze kilka lat temu. Nie mamy tylko głosu doradczego, ale głos decydujący lub współdecydujący – zaznaczył premier Mateusz Morawiecki. Jak dodał, otwieramy dziś nowy rozdział obecności Polski w UE. Dzięki sukcesowi negocjacyjnemu w ciągu najbliższych 7 lat Polska może dogonić państwa, które wydawały się poza zasięgiem – podkreślił premier.
Morawiecki: wynegocjowaliśmy – osiągnęliśmy to, co chcieliśmy.
fot. ŚWIECZAK
Bez arbitralnego mechanizmu dot. praworządności
W ostatniej rundzie negocjacyjnej Polska uzyskała dodatkowe środki w wysokości 600 mln euro na słabo rozwinięte regiony Polski Wschodniej. Chodzi o woj. lubelskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie, podlaskie i świętokrzyskie. Udało się także uniknąć niekorzystnej dla Polski propozycji finansowania budżetu UE poprzez przychody z ETS. Na bazie wspólnego stanowiska Polski i Węgier nie wprowadzono arbitralnego i uznaniowego mechanizmu wiążącego budżet z praworządnością.
Nie ma uzależnienia środków europejskich od praworządności. Wszystkie procedury wymagają jednomyślności w Radzie Europejskiej – oświadczył szef rządu. Dzięki negocjacjom, Polska nie straci ani jednego eurocenta ze środków, które uzyskaliśmy na nasz rozwój – dodał.
Sukces negocjacyjny – ok. 139 mld euro dotacji i ok. 34 mld euro pomocy zwrotnej dla Polski (w cenach bieżących)
Dzięki skutecznym negocjacjom polskiego rządu w przeliczeniu na złotówki możemy skorzystać z ponad 750 mld zł wsparcia. Środki te będą dostępne w formie dotacji oraz w formie bardzo niskooprocentowanych pożyczek.
To więcej niż wynosił wynik negocjacji budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Liczone w cenach stałych z roku 2018 r. wsparcie dla Polski w ramach perspektywy finansowej na lata 2014-2020 wyniosło ok. 116,8 mld euro. Natomiast w wyniku ustaleń ostatniego szczytu do Polski trafi prawie 125 mld euro (w cenach stałych z 2018 roku). To ponad 7 mld euro więcej w cenach z 2018 r.
Lepsze warunki i więcej unijnych środków dla Polski
W rezultacie długich negocjacji udało się zrealizować kilka kluczowych postulatów Polski:
-
- zwiększyliśmy środki dla Polski z polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej
- wykluczyliśmy niekorzystną dla Polski propozycję finansowania budżetu UE z przychodów z ETS (system handlu uprawnieniami do emisji)
- zmniejszyliśmy składkę Polski z tzw. wpłaty od plastiku, tj. niepoddanych recyklingowi odpadów z tworzyw sztucznych
- poprawiliśmy warunki wdrażania polityki spójności (wyższe stopy współfinansowania UE, dłuższy okres na wydatkowanie)
- skorygowaliśmy zapisy dot. zobowiązania do dążenia do neutralności klimatycznej, aby były zgodne z konkluzjami Rady Europejskiej z grudnia 2019 r., tj. bez nakładania zobowiązań na poszczególne państwa członkowskie
- z inicjatywy Polski i Węgier nie została wprowadzona propozycja Komisji Europejskiej odnosząca się do praworządności. Zamiast tego skupimy się na ochronie interesów finansowych UE, zapewniając kontrolę Rady nad procesem.
Najważniejsze negocjacje unijne ostatnich lat
Od 17 do 21 lipca premier Mateusz Morawiecki wraz z innymi przywódcami państw członkowskich Unii Europejskiej uczestniczył w nadzwyczajnym szczycie Rady Europejskiej w Brukseli. To pierwsze od czasu wybuchu pandemii COVID-19 posiedzenie organizowane w formule stacjonarnej.
Rozmowy na szczycie dotyczyły negocjacji wieloletniego budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027 oraz Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Ze względu na globalny kryzys wywołany pandemią koronawirusa to jedne z najważniejszych negocjacji unijnych ostatnich lat. Polski rząd od początku podkreślał, że budżet musi być ambitny, ale i jak najszybciej przyjęty.
Polski rząd za silnymi politykami unijnymi
Wieloletnie Ramy Finansowe wraz z dodatkowymi środkami unijnymi w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy będą impulsem rozwojowym dla europejskiej gospodarki.
Jednym z głównych postulatów polskiego rządu było uwzględnienie w budżecie UE silnej polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej. Podkreślano też kluczowe znaczenie wspólnego rynku i strategii rozwoju przemysłu w UE w odbudowie europejskiej gospodarki po kryzysie związanym z pandemią.
Polska od początku zaznaczała, że Europejski Instrument na rzecz Odbudowy powinien mieć sprawiedliwe mechanizmy dystrybucji środków, uwzględniające w szczególności różnice w poziomie zamożności.
Dla skutecznej odbudowy i dalszego rozwoju niezbędne są stabilne i solidne ramy prawne, pozbawione uznaniowych mechanizmów sprzecznych z duchem Traktatów.