Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego

press

8 lat ago

4 sierpnia 2016 r. w 72 rocznicę pierwszego lotu, który rozpoczął aliancką powietrzną operację wsparcia dla powstańczej Warszawy. Pragnąc uczcić pamięć bohaterskich lotników Muzeum Powstania Warszawskiego i Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa odsłoniły pomnik upamiętniający heroizm i poświecenie żołnierzy międzynarodowych sił powietrznych.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

Monument ze szwedzkiego granitu o wymiarach 60cm x 60cm x 250cm znajduję się w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego. Autorem pomnika jest wybitny warszawski artysta, rzeźbiarz Marek Moderau, twórca między innymi pomnika ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W uroczystości udział wzięli prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, powstańcy, przedstawiciele placówek dyplomatycznych państw alianckich, Anna Czapiewska-Brabander ze Stowarzyszenia Polska-Afryka Południowa i wojsko.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

W operacji powietrznego wsparcia powstańczej Warszawy, która trwała do 21 września, uczestniczyli nie tylko Polacy, ale także Brytyjczycy, Kanadyjczycy, Południowoafrykańczycy, Australijczycy i Amerykanie. Zginęło lub zostało uznanych za zaginionych 147 lotników -59 z Polskich Sił Powietrznych, 31 z brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych,45 z Południowo-Afrykańskich Sił Powietrznych (SAAF) i 12 z Amerykańskich Sił Powietrznych (USAAF). Straty w sprzęcie wyniosły 30 samolotów, z czego 11 maszyn straciła 1586. Eskadra do Zadań Specjalnych.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

– Gdy zapadała decyzja o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego, do prawego brzegu Wisły zbliżała się Armia Czerwona. To na jej pomoc liczyli w pierwszych dniach powstańcy. Wydawało się im naturalnym, że sojusznik aliantów w walce z Hitlerem przyjdzie z pomocą walczącemu miastu. Nie doczekali się. Stalinowi nie chodziło o uratowanie Warszawy. Jedynym symbolem solidarnego wsparcia były dla walczącej Warszawy alianckie samoloty z militarną i humanitarną pomocą – powiedziała Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Warszawy.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

– Przez pierwsze trzy dni słuchaliśmy dział zza Wisły. Ale kiedy czwartego dnia działa zamilkły (…) z nadzieją patrzyliśmy w niebo – powiedział członek prezydium Związku Powstańców Warszawskich płk Edmund Baranowski.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

– W nocy z 4 na 5 sierpnia wystartowało na teren Polski 26 samolotów, ale żaden nie miał zgody na dokonanie zrzutów na miasto. Cztery polskie załogi naruszyły ten zakaz (…) To był zbawczy rzut. Wczesnym rankiem 5 sierpnia Niemcy rozpoczęli potężny atak pancerny na Wolę. Gdyby nie zrzutowa broń, którą otrzymaliśmy w nocy, Wola by padła po kilku godzinach walki – podkreślił.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

– Jesteśmy ogromnie szczęśliwi, że doszło do wybudowania tego pomnika – powiedziała Anna Czapiewska-Brabander ze Stowarzyszenia Polska-Afryka Południowa, która była konsulem na terenie Republiki Południowej Afryki.

Prof. Andrzej Krzysztof Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przypomniał słowa telegramu, jaki wysłał marszałek Jan Smuts, premier Związku Południowej Afryki do prezydenta RP Władysława Raczkiewicza: ”W związku ze stratami, poniesionymi nad Warszawą przez lotnictwo Południowej Afryki, jesteśmy dumni, że mogliśmy stanąć u boku Warszawy w godzinie jej najciężej próby”.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK

Wieńce pod monumentem złożyli przedstawiciele placówek dyplomatycznych państw dokonujących zrzutów oraz reprezentantka Stowarzyszenia Polska – Afryka Południowa.

Odsłonięto Pomnik Lotników Alianckich w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego
fot. ŚWIECZAK