Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej

press

8 lat ago

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej (WOSP) miały miejsce 2 grudnia 2016 r. w Szkole Głównej Służby Pożarniczej (SGSP) w Warszawie.

Co roku w Szkole Głównej Służby Pożarniczej odbyły się uroczyste obchody rocznicy strajku studentów Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej – poprzedniczki SGSP. Z chwilą proklamowania strajku okupacyjnego 24 listopada 1981 roku, podchorążowie podjęli walkę w obronie niezależności uczelni. W swoich postulatach domagali się, aby została ona objęta ustawą o szkolnictwie wyższym, a nie podporządkowana przepisom ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym. Strajk został stłumiony 2 grudnia 1981 r. przez odziały Milicji Obywatelskiej, ZOMO, Służby Bezpieczeństwa i komandosów służb specjalnych MO, przeznaczonych do walki z terrorystami.
W ramach obchodów 2 grudnia br. złożono wiązankę na grobie Zbigniewa Szablewskiego, Przewodniczącego Komitetu Strajkowego WOSP.
Kolejnym punktem programu była Msza Święta w kościele im. św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu, w którym w latach 80-tych rezydentem był ksiądz Jerzy Popiełuszko − przewodnik duchowy strajkujących. W nabożeństwie, któremu przewodniczył Kardynał Kazimierz Nycz − Arcybiskup Metropolita Warszawski, wzięło udział Kierownictwo i Kadra Uczelni oraz zaproszeni Goście. Następnie złożono kwiaty na grobie ks. Jerzego Popiełuszki, znajdującym się obok kościoła.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Kardynał Kazimierz Nycz − Arcybiskup Metropolita Warszawski
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Kardynał Kazimierz Nycz − Arcybiskup Metropolita Warszawski
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Wieńce pod tablicą pamiątkową ks. J. Popiełuszki oraz tablicą upamiętniającą 25. rocznicę strajku w WOSP, przed wejściem do SGSP złożyli: Tomasz Zdzikot − Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, nadbryg. Leszek Suski − Komendant Główny PSP wraz Zastępcami, st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP − Rektor-Komendant Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, przedstawiciele Komitetu Strajkowego.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Spotkanie okolicznościowe, które odbyło się w Auli wykładowej Uczelni, zainaugurował Rektor-Komendant SGSP st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Rektor-Komendant SGSP st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP.
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Zofia Romaszewska
Doradca Prezydenta RP,
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Następnie głos zabrała Zofia Romaszewska − Doradca Prezydenta RP, odczytując list od Prezydenta RP, który objął Patronatem Honorowym obchody 35. rocznicy strajku w WOSP.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Głos zabrali również Ryszard Stępkowski − Przewodniczący Komitetu Strajkowego w WOSP

Ryszard Stępkowski
Przewodniczący Komitetu Strajkowego w WOSP
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

oraz Roman Malinowski − Członek Komitetu Organizacyjnego obchodów, który odczytał tekst przesłania byłych Studentów-Podchorążych, strajkujących w obronie WOSP do Podchorążych i Studentów, Funkcjonariuszy i Pracowników Szkoły Głównej Służby Pożarniczej.

Roman Malinowski
Członek Komitetu Organizacyjnego obchodów,
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Na tym zakończyła się pierwsza oficjalna część uroczystości.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

W kolejnej historycznej części uroczystości został wygłoszony referat nt. pacyfikacji strajku w WOSP przez dr Grzegorza Majchrzaka − przedstawiciela Instytutu Pamięci Narodowej. Podczas obchodów zaprezentowano również okolicznościową publikację pt. „35. Rocznica strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej. Wspomnienia”.

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Rektor-Komendant SGSP st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP.
Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Uroczyste obchody 35. rocznicy Strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
fot. ŚWIECZAK

Spotkanie w Auli uatrakcyjniło uroczyste odśpiewanie Pieśni Konfederatów Barskich i Marszu Strajkowego przez Chór Akademicki SGSP pod dyrekcją Edwarda Bogdana.
W obchodach 35. rocznicy Strajku podchorążych w WOSP udział wzięli: nadbryg. Gustaw Mikołajczyk − Zastępca Komendanta Głównego PSP, st. bryg. mgr Krzysztof Hejduk − Zastępca Komendanta Głównego PSP, Andrzej Świderek − Dyrektor Departamentu Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego w MSWiA, Marek Kubiak − Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, bryg. dr inż. Dariusz Wróblewski − Dyrektor CNBOP-PIB, Andrzej Kropiwnicki − Przewodniczący NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze, przedstawiciele Komitetu Strajkowego w WOSP, reprezentanci roczników Podchorążych WOSP.
Szkołę Główną Służby Pożarniczej reprezentował st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP − Rektor-Komendant SGSP, bryg. dr hab. inż. Jerzy Gałaj, prof SGSP − Prorektor ds. Naukowo-Dydaktycznych i Studenckich, mł. bryg. dr inż. Anna Prędecka − Dziekan Wydziału Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego, st. bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski − Dziekan Wydziału Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego oraz przedstawiciele Senatu i Kadry Uczelni, Pracowników i Funkcjonariuszy SGSP oraz Podchorążych.
Obchody 35-lecia strajku w WOSP zostały objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. W skład Komitetu Honorowego weszli: Mariusz Błaszczak − Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, nadbryg. Leszek Suski − Komendant Główny PSP, st. bryg. dr hab. inż. Paweł Kępka, prof. SGSP − Rektor-Komendant Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, Kardynał Kazimierz Nycz − Arcybiskup Metropolita Warszawski, Ryszard Stępkowski − Przewodniczący Komitetu Strajkowego WOSP, Seweryn Jaworski, st. bryg. w st. spocz. prof. dr hab. inż. Zoja Bednarek.

Rys historyczny dotyczący strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
Przyczyną proklamowania pamiętnego Strajku podchorążych w 1981 r. była informacja, że Wyższa Oficerska Szkoła Pożarnicza będzie podlegała ustawie o wyższym szkolnictwie wojskowym, a nie jak do tej pory ustawie o ustawy o szkolnictwie wyższym.
24 listopada 1981 r. kierownictwo Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej wprowadziło stan podwyższonej gotowości bojowej, a studentom, którzy się mu nie podporządkują grożono wydaleniem z Uczelni.
Tego dnia, późnym wieczorem rozpoczął się wiec, w którym uczestniczyli prawie wszyscy studenci. Podczas niego przeważającą liczbą głosów proklamowano strajk okupacyjny i wybrano Uczelniany Komitet Strajkowy. Podchorążowie zgłosili następujące postulaty:
1. W projekcie ustawy o szkolnictwie wyższym, w punkcie mówiącym o wyłączeniu z ustawy o szkolnictwie cywilnym, szkoły Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i szkół wojskowych, dodać „nie dotyczy Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej”.
2. Wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób stosujących przemoc fizyczną wobec podchorążych SGSP oraz osób, które decydowały o tym.
3. Przybycie do uczelni komisji z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Komendy Głównej Straży Pożarnych w celu podjęcia rozmów odnośnie wysuniętych żądań.
4. Nie wyciągania konsekwencji w stosunku do osób biorących udział w strajku.
Do strajku przystąpiło 95 proc. podchorążych i pracownicy zrzeszeni w KZ NSZZ „Solidarność”. Rozmowy Komisji Międzyresortowej i Uczelnianego Komitetu Strajkowego nie doprowadziły do realizacji postulatów studenckich i zakończenia strajku. Negocjacje, po blisko 20 godzinach trwania, zostały przerwane przez Komisję Międzyresortową.
30 listopada 1981 r. Rada Ministrów, na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, podjęła decyzję, o zamknięciu Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej. Ponadto Rada Ministrów przychyliła się do wniosku Ministra Spraw Wewnętrznych dotyczącego stworzenia warunków kontynuowania i ukończenia studiów pożarniczych dla tych, którzy podporządkowują się przepisom ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz dekretowi o służbie funkcjonariuszy pożarnictwa.
Sytuacja Uczelni była omawiana na posiedzeniu Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Twierdzono, że strajk musi zostać rozwiązany w sposób radykalny.
Począwszy od 25 listopada 1981 r. Szkoła otaczana była coraz silniejszymi kordonami Zmotoryzowanych Oddziałów Milicji Obywatelskiej.
Akcja tłumienia strajku, pod kryptonim „SYRENA”, rozpoczęła się 2 grudnia 1981 r. O godz. 10.15 nastąpiło jednoczesne wtargnięcie oddziałów szturmowych Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej i grup antyterrorystycznych. Przy pomocy pomostów sforsowano ogrodzenie, otwarto bramę. Na dach budynku Szkoły zeskoczyła grupa komandosów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, tzw. „brygada antyterrorystyczna”. Podchorążowie zgromadzili się w obecnej auli A1 i nie stawiali oporu.
Szpaler milicjantów, uzbrojonych w karabiny maszynowe, granaty łzawiące i tarcze otoczył zebranych w Auli podchorążych, odcinając dostęp do okien. Wszystkie drzwi na terenie szkoły zostały zniszczone za pomocą łomów i siekier.
W sali gimnastycznej zgrupowani zostali cywile oraz kadra szkoły, która strajkowała z podchorążymi. Nie odnotowano przypadków użycia siły wobec podchorążych.
W czasie dni strajkowych przypadała 150. rocznica Powstania Listopadowego, obchodzona tradycyjnie w Szkole jako święto podchorążego. Pomimo dramatycznej sytuacji, podchorążowie uczcili ten dzień apelem i wciągnięciem flagi narodowej na maszt. Odczytano rozkaz przewodniczącego Komitetu Strajkowego Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej. Odprawiona została msza święta. Nie było awansów, nagród i zabawy towarzyszącej do tej pory temu świętu.
Podchorążowie Jarosław Barcic i Marek Busz skomponowali „Marsz Strajkowy Podchorążych”.
18 stycznia 1982 r. rozporządzeniem Rady Ministrów w miejsce Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej utworzono Szkołę Główną Służby Pożarniczej, której zadaniem jest kształcenie i wychowanie kadry specjalistów, oficerów pożarnictwa przygotowywanych do objęcia stanowisk wymagających posiadania wyższego wykształcenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Szkoła uzyskała uprawnienia nadawania absolwentom tytułu magistra inżyniera lub inżyniera pożarnictwa określonej specjalności.
Obecnie Strajk określa się jako próbę generalną stanu wojennego. Świadczy o tym chociażby film wspomnieniowy „Próba generalna”, nagrany przez Instytut Pamięci Narodowej w 30. rocznicę strajku.
Dla upamiętnienia wydarzeń sprzed lat oraz wsparcia ich przez ks. Jerzego Popiełuszkę, Aula A1 w Szkole Głównej Służby Pożarniczej otrzymała imię błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki.

***

Marsz Strajkowy Podchorążych WOSP
Słowa i muzyka: podchorążowie WOSP − Jarosław Barcic i Marek Busz, Warszawa, w nocy z 30. XI/1.XII. 1981 roku

Kiedy młodość jak potok wartki rwie
Szczytne cele i marzenia wiodą prym
Jak miejsce swoje znaleźć i gdzie
Mając niewiele tak w życiu tym

Ref.
Jak równać mam do najlepszych dziś
Jak budować wolną Polskę mam
Gdy boję się nawet sam przez miasto iść
I w czasach niepewnych wciąż trwam

W czasach gdy gary świecą pustkami
Ludzie się trzęsą w bezsilnym gniewie
Gdy mamy dość siły by ruszyć ustami
I krzyk protestu wydobyć z siebie

Ref.
Milicja nas ciągle straszy pałkami
A „góra” się tylko skrobie po głowie
W Polsce już wielu zrobiono Błaznami
Kolej już na was Mości Panowie

Ref.
Zaparkowały „suki” przed Szkołą
Wypluły z wnętrza niebieska masę
Która zaczęła oblegać nas w koło
Trzymając długie pały za pasem

Ref.
Nie damy się gnębić Podchorążowie
Zrobimy porządek we własnych murach
Taki porządek, że Polska się dowie
Co mogą chłopcy w czarnych mundurach

Ref.
Jak równać mam do najlepszych dziś
Jak budować wolną Polskę mam
Już wiem! Trzeba tylko z prawdą w zgodzie żyć
A prawda drogę pokaże nam

Jak równać mam do najlepszych dziś
Jak budować wolną Polskę mam
Gdy boję się nawet sam przez miasto iść
I w czasach niepewnych wciąż trwam