Program Dostępność Plus – rządowy program wsparcia seniorów i niepełnosprawnych
Rada Ministrów przyjęła dzisiaj uchwałę w sprawie ustanowienia programu „Dostępność plus”.
Prezes Rady Ministrów powiedział, że jest to jeden z kluczowych, strategicznych projektów rządu. W maju przedsięwzięliśmy zmiany, obiecaliśmy, że od lipca poziom dostępności będzie lepszy – podkreślił. Jednocześnie przypomniał, że koszt tego przedsięwzięcia wyniesie ponad 23 mld zł i ma pomóc w usunięciu barier infrastrukturalnych i prawnych utrudniających życie np. seniorom i osobom z niepełnosprawnościami.
Program Dostępność Plus ma nadrobić zaniedbania z przeszłości, ale jednocześnie też pozwolić, w jak najszerszy sposób, funkcjonować w społeczeństwie wszystkim naszym obywatelom – mówił premier Mateusz Morawiecki. Jak podkreślił, program skierowany jest nie tylko do osób niepełnosprawnych, ale również do osób starszych, kobiet w ciąży oraz matek z dziećmi.
– Nie chcemy, żeby wchodzenie po schodach, dostępność do urzędów, czy budynków użyteczności publicznej było wyprawą na symboliczne K2, na symboliczny szczyt – mówił premier podczas prezentacji założeń programu Dostępność Plus.
– Oznacza to, że program Dostępność Plus stał się oficjalnie programem rządowym. Jego koordynatorem jesteśmy my – Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, ale wdrażanie to już zespołowa praca całego rządu – wyjaśnił minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński.
– Naszą uwagę skupiamy szczególnie na osobach z niepełnosprawnościami i starszych, ale program adresujemy do wszystkich obywateli, którzy mają szczególne potrzeby w przestrzeni publicznej. To też na przykład rodzice z dziećmi czy kobiety w ciąży – powiedział minister.
Obecnie około 12 procent Polaków, a więc 5 milionów obywateli, to osoby z jakimś rodzajem niepełnosprawności. Szacuje się też, że nawet 30 procent społeczeństwa może mieć trwałe lub czasowe trudności z poruszaniem się lub przyswajaniem nowych informacji.
Na program zostanie przeznaczonych 23,2 miliarda złotych. Na tę kwotę składają się środki unijne, tak zwane fundusze norweskie, pieniądze z budżetu państwa, budżetów samorządów, środki Państwowego Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Co zostanie zrobione
Kilka przykładowych efektów programu:
– powstaną miejsca i budynki użyteczności publicznej, w których nie będzie barier architektonicznych, technicznych i komunikacyjnych (na przykład parki, domy kultury, szkoły, biblioteki),
– 20 procent mieszkań budowanych w ramach programu „Mieszkanie plus” zostanie dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami,
– wprowadzony zostanie program tanich i częściowo umarzalnych pożyczek dla samorządów i spółdzielni mieszkaniowych na likwidację już istniejących barier w budynkach (chodzi o montaż wind, wideofonów, podjazdów czy specjalnych czujników),
– nowo zakupione autobusy i tramwaje będą także spełniały kryteria dostępności (chodzi na przykład o informację głosową, oznaczenia tyflograficzne, kontrastową kolorystykę, rampy i platformy),
wszystkie publiczne serwisy internetowe będą spełniać wymogi dostępności (będą dostępne na przykład dla osób głuchych lub niewidomych i niedowidzących),
– zasoby i usługi administracji publicznej będą dostępne dla wszystkich – przykładem może być numer alarmowy 112, który trzeba dostosować dla osób z problemami mowy i słuchu,
Krok po kroku do dostępności. Najbliższe działania
W 2018 i 2019 roku ruszy szereg działań przewidzianych w programie, na przykład:
– do końca 2018 roku powstanie projekt ustawy o dostępności. Ustawa będzie dotyczyć: organów publicznych, instytucji korzystających ze środków publicznych oraz podmiotów świadczących tzw. usługi powszechne (np. bankowe, ubezpieczeniowe, medialne). Ustawa nałoży na te podmioty obowiązek zapewnienia dostępności świadczonych usług
– konkurs Przestrzeń przyjaznej szkoły, w ramach którego 200 szkół dostanie fundusze przystosowanie się do wymogów dostępności, na przykład na likwidację barier architektonicznych (na początek pilotaż dla 50 szkół),
– konkurs Dostępna uczelnia – konkurs dla 100 uczelni na usuwanie barier i pomoc studentom z niepełnosprawnościami,
– konkurs Modelowe programy nauczania na wybranych kierunkach studiów, który pomoże uczelniom tak zmienić sposób nauczania przyszłych architektów, urbanistów czy inżynierów, by w swojej pracy uwzględniali oni standardy dostępności,
– konkurs Społeczny inkubator dostępności, który pozwoli wypracować i w kolejnym kroku upowszechnić nowe, nieznane jeszcze rozwiązania na rzecz dostępności,
– program aPSYstent, z którego finansowane będzie szkolenie i utrzymanie psów przewodników i psów asystujących dla osób niewidomych, a także przygotowanie kadr trenerskich. Program jest potrzebny, bo takich psów jest za mało,
– Krajowy Ośrodek Mobilności Osób z Niepełnosprawnościami (KOMON) – we współpracy z Przemysłowym Instytutem Motoryzacji powstanie ośrodek szkolenia i egzaminowania kierowców z niepełnosprawnościami,
Hackhaton, czyli dwudniowy maraton programistów, którego efektem będą prototypy aplikacji wspierających osoby z niepełnosprawnościami,
– po wakacjach powstanie Rada ds. Dostępności, w której skład wejdą przedstawiciele organizacji osób niepełnosprawnych oraz wszystkich ministerstw zaangażowanych w program Dostępność Plus,
– na zlecenie MIiR przeprowadzone zostanie też ekspertyza, która pokaże jaki jest stan budynków wielorodzinnych w Polsce oraz czy i jak można wyposażyć je w windy. Odpowie też na pytania o ewentualne koszty.
Co już zostało zrobione?
Pierwszy konkurs w Programie Dostępność Plus już trwa. 7 czerwca Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju zakończyło nabór wniosków od podmiotów, które chcą szkolić z dostępności urzędników zajmujących się architekturą, budownictwem i zagospodarowaniem przestrzennym. Zwycięski projekt poznamy we wrześniu. Szkolenia obejmą około 1500 osób.
12 kwietnia Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przyjęło standardy dostępności dla funduszy europejskich. Obejmują one wymogi techniczne dla sześciu rodzajów inwestycji finansowanych ze środków unijnych – inwestycji budowlanych, transportowych, systemów IT, aplikacji mobilnych i stron internetowych, projektów szkoleniowych, projektów edukacyjnych, działań promocyjnych. Oznacza to, że inwestycje, które otrzymały dofinansowanie unijne, będą musiały spełniać standardy dostępności.
12 lipca Ministerstwo Cyfryzacji rozpoczęło konsultacje publiczne ustawy o dostępności stron publicznych i aplikacji mobilnych organów publicznych. Ustawa nałoży obowiązek na instytucje publiczne publikowania informacji w sposób dostępny dla osób z niepełnosprawnościami (zwłaszcza dla niewidomych).
Pytania po konferencji